Wereld­relativismeꜛ

((Te doen. Correcte terminologie gebruiken, en splitsen in subjectivisme en intersubjectivisme.))

Wereld­relativiteitꜛ betekent dat wat de werkelijkheid is van mij afhangt. Natuurlijk hangt de werkelijkheid zelf van mij af (als ik roep is er geluid, en als ik zwijg is er minder geluid), maar volgens de absolutist hangt wat de werkelijkheid is niet van mij af: als ik roep is er voor ieder om mij heen meer geluid, en als mijn buurvrouw roept is er voor mij, of ik wil of niet, meer geluid. Veel moderne magieꜛ (zoals het magisch overwaarderen van positief denkenꜛ) beroept zich op wereldrelativiteit (als ik het maar echt geloof is het zo), gebaseerd op een misverstaan van verzen als Mattheüs 17:20 en Mattheüs 21:21.

Onder wereldrelativiteit worden begrippen als zinsbegoochelingꜛ en hallucinatieꜛ problematisch: als ik in een gezichts­bedrogplaatjeꜛ lijn A als langer zie dan lijn B, in welke zin zou zij dan niet werkelijk langer zijn voor mij? Het feit dat nameten dit lengteverschil niet bevestigt betekent enkel dat gemeten lengte blijkbaar niet overeenkomt met (voor mij) werkelijke lengte.

Wereldrelativiteit is zelf weer problematisch voor een historisch geloofꜛ: als Jezus voor Piet wel, maar voor Marie niet waarlijk is opgestaan, spreken ze dan nog over dezelfde Jezus? Dezelfde God? Dezelfde wereld?

Intersubjectieve wereldrelativiteit moet wel onderscheiden worden van het vertrouwen in de zintuigen van de meerderheid: als de meeste mensen X zien, en slechts een enkeling ziet Y, dan komt de werkelijkheid waarschijnlijk overeen met X en niet met Y, tenzij er een systematische reden is waarom mensen X (zichthoek van de maan is groter aan de horizon dan in het zenith) zouden zien als Y (de zichthoek is in beide posities gelijk) het geval is.