Het fataal argument

Plotseling eindigt het pad in een bodemloze put. Dit is geen ronde aarde waar je ooit aan de andere kant weer te voorschijn zou kunnen komen; deze put betekent de eeuwige duisternis, geen kennis, geen verstand, geen rede. Je hebt net bewezen dat je niets kunt weten, en dat is fataal. Je kunt terugkeren, maar als je die conclusie aanvaardt is het afgelopen met de speurtocht‥

Een fataal argument of aporie is een argument dat leidt tot de conclusie dat de rede niet betrouwbaar is. Ook de conclusie dat men niet kan weten of de rede betrouwbaar is is daarmee fataal, want alle twijfel ondermijnt het vertrouwen.

Het bijzondere van een fataal argument is dat het het absolute einde van de rede betekent. Het is immers onmogelijk zonder betrouwbare rede te komen tot een argument dat de rede wel betrouwbaar is, of tot een tegenargument van het oorspronkelijke fatale argument.

Het enige wat nog kan is de ongeldigheid van het oorspronkelijke argument in de oorspronkelijke context aan te tonen, het „ongeconcludeerd maken” van de conclusie als het ware. Dit kan door een duidelijke logische fout aan te tonen, of door de aannamen te verwerpen waar het argument op gebaseerd was.

Een fatale redenering is een speciaal (en extreem) geval van een restrictieparadox, en ontstaat vaak door sterke zelfweerlegging.