Inconsequentieꜛ

Als een bepaalde positie juist is, dan moet iemand die tot de conclusie komt dat die positie onjuist is ofwel van onjuiste gronden zijn uitgegaan, ofwel een redeneerfout gemaakt hebben. Welke de fout ook is, het is van belang die te vinden. Enige veel voorkomende tegenspraken volgen hier.

• Hij vertrouwt zijn denken, terwijl dat denken hem zou moeten tonen dat het niet betrouwbaar is (bijv. evolutionair naturalisme).
• Hij heeft een inconsequente ethiek (vaak gelovend in relatieve ethiek, maar wel moreel verontwaardigd zijnd).
• Hij gelooft in materialisme maar ook in betekenis (en in abstracta zoals logische wetten).
• Hij gelooft in een restrictieparadox. („Alleen bewezen stellingen mogen geloofd worden”, enz.)
• Hij meent dat autoriteit geen aanvaardbare kenbron is (maar gelooft wel wat er in allerlei boeken staat).
• Hij zet zich vast vanwege een geloof in determinisme (bijvoorbeeld bij morele plicht).
• Hij is deterministisch inconsequent (aanvaardt bijvoorbeeld het veel-wereldenargument, maar maakt wel bezwaar tegen wonderen).

Omdat de discussie niet academisch is, speelt hier ook het gedrag mee. Gedrag toont overtuigingen die misschien verbaal niet worden toegegeven, of zelfs worden ontkend, zoals vertrouwen in de rede en natuurorde, ethisch besef, erkenning van het bestaan van andere geesten. Zulk ontkennen kan een bewuste onwaarheid zijn, maar ook berusten op zelfmisleiding.

Extreme voorbeelden helpen soms duidelijk te maken dat een bepaalde positie onhoudbaar is, en kunnen de ander dwingen zorgvuldiger te formuleren (of de positie op te geven).

((Nog te doen.))

Het ontkennen van autoriteit als kenbron leidt nagenoeg tot epistemisch nihilisme, doordat wij in eerste instantie nagenoeg alles leren van anderen, en pas in tweede instantie vandaaruit zelf gaan onderzoeken. Het is geen totaal nihilisme, want de directe omgeving en de eigen geschiedenis zijn bekend. Taal wordt al een probleem, want die leert men van anderen, zij het ook in eerste instantie door correlatie.